Her kadın belirli sayıda yumurtaya sahiptir. Yumurtalıktaki yumurta sayısı kadının rezervini oluşturur. Eğer rezerv az ise, tüp bebek tedavisinde de az sayıda yumurta elde edilir. Normal de bir kadında 35 yaşından sonra yumurta sayısı azalır, bu azalma 40 yaş sonra ciddi derecede artar. Bu sebeple kadınların 35 yaş öncesi gebe kalmaları önerilir. Azalmış over rezervi ileri yaşta olan hastaların sık karşılaşılan sorunudur. Ancak bazen genç hastalarda da yumurta sayısı az olabilir.
Yaşın yanı sıra aşağıdaki nedenler de yumurta sayısı ve kalitesinin azalmasında etkin rol oynar:
Yumurtalıkla ilgili operasyonlar, yumurtalık kapasitesini azaltır. Bu sebeple özellikle çocuk beklentisi olanlarda cerrahi gereksinimi varsa, infertilite cerrahisine hakim olan kişiler tarafından yapılmalıdır.
Ailede erken menopoz, risk faktörüdür. Anneleri ve kız kardeşleri erken menopoza girenlerde menopoza girme yaşı daha erken olabilir.
Radyoterapi ve kemoterapi almış olmak, yumurtalık kapasitesini ciddi olarak düşürür. Bu tedavileri alanlar tedavi öncesi yumurtalarını dondurulmalıdır. Eğer bu yapılamadıysa GnRh analogu ile yumurtlama baskılanarak, yumurtalıklar korunmaya çalışılır.
Sigara ve alkol tüketimi, başlı başına risk faktörüdür. Azalmış over rezervi olanların sigaratı bırakmaları tavsiye olunur.
Endometriozis (çikolata kisti), diğer bir faktördür. Çikolata kisti yumurtalığa baskı yaparak yumurtlamalara engel olur.
Fazla kilo, obezite, kilo ile hipotalamo hipofizer over aksında regülasyon problemleri olur. Bu hastalarda da yumurta sayısı düşer.
Turner sendromu, genetik bir sendromdur. Kromozomal olarak anormal yapıda olan yumurtalar daha erken yaşta dejenere olur.
Tanı nasıl konur: AMH testi en güvenilir testtir. Azalmış olması yumurtalık kapasitesinin azaldığına işaret eder.
Yumurtalık rezervi düşükse ne yapmalı?
Bir an önce bebek planlanmalı ve yardımla üreme tekniklerinden birine başvurulmalıdır. Eğer kişi evli değilse de mutlaka yumurta dondurmalıdır.
Comments